De minister voor Natuur en Stikstof, Christianne van der Wal, gaf het groene licht voor de ontpoldering van de Hedwigepolder. Dit tot grote teleurstelling van de actievoerders die fel tegen de ontpoldering zijn. De reden daarvan is de PFAS-vervuiling. Door de ontpoldering zou vervuild water van de Westerschelde in een nieuw gevormd natuurgebied stromen.

PFAS en de vervuiling van deze stoffen houdt de gemoederen al jaren bezig. Nederland heeft vorig jaar, samen met Duitsland, Denemarken en Noorwegen een PFAS-verbod officieel aangemeld bij de ECHA.

Dat zou betekenen dat alle schadelijke PFAS-stoffen, zo’n 6000 in totaal, voor het eerst in één keer verboden gaan worden. PFAS is een verzamelnaam voor poly- en perfluoroalkylstoffen. Voorbeelden zijn PFOA, PFOS en GenX-stoffen. PFAS-stoffen hebben handige eigenschappen: ze zijn bijvoorbeeld water-, vet-, vuil- en stofafstotend. Ze worden onder meer gebruikt bij het maken van regenkleding, cosmetica, mobiele telefoons, pannen met een antiaanbaklaag en om papier water- en vetafstotend te maken, zoals bij bakpapier én pizzadozen.

Waarom het verbod? PFAS hebben ongewenste eigenschappen: Ze breken niet nauwelijks af in het milieu, ze verspreiden zich snel en gemakkelijk in het milieu en ze hopen zich op in het menselijk lichaam, in dieren en planten. Van de effecten die PFAS kunnen veroorzaken, worden effecten op het immuunsysteem als eerste verwacht.

Om te komen tot zo’n officieel verbod duurt jaren. Er moet eerst informatie worden verzameld en geanalyseerd om het voorstel te onderbouwen. Daarna moeten wetenschappelijke comités er zich over buigen en vindt er een consultatieronde plaats. Pas daarna is de Europese Commissie aan zet, die op basis van alle bevindingen een wijziging voorstelt in de lijst van restricties onder de REACH-verordening. Daar kunnen de Europese Raad en Parlement dan nog op reageren. En tenslotte is er nog een overgangsperiode voordat de restrictie in werking treedt.

Gelukkig zijn er intussen al een aantal initiatieven genomen. Er zijn al verplichtingen om PFAS mee te nemen in bodemonderzoeken. Het Expertisecentrum PFAS, een kennisplatform, heeft vijf oplossingen voor het huidige PFAS-probleem uitgewerkt. Die oplossingen hebben vooral te maken met het milieu. Op de Leiden Law Blog wordt een tussenmaatregel voorgesteld, gericht op de consumenten: een labelingsplicht voor PFAS. Want de schadelijkheid van PFAS is dan wel steeds vaker in het nieuws, maar veel consumenten zijn zich niet bewust van PFAS in producten. Bedrijven hebben al wel de plicht om die informatie aan consumenten te geven, maar dat is alleen het geval als de consument er naar vraagt. Met een labelverplichting zou voor meer bewustwording kunnen worden gezorgd om – zoals de titel van de blog al aangeeft – erger te voorkomen.

In de ZZS-lijst van het RIVM is al deellijst PFAS opgenomen, met een aantal stoffen die onder PFAS vallen en die ook volgens REACH als zeer zorgwekkend worden beschouwd. In Toxic zijn deze stoffen ook als ZZS ingedeeld.

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/activisten-hopen-dat-de-raad-van-state-ontpolderen-hedwigepolder-stopt-gezondheid-gaat-boven-alles~bc061cf5/
https://www.expertisecentrumpfas.nl/documenten/25-vijf-oplossingen-voor-het-huidige-pfas-probleem.html
Labelingsplicht voor PFAS om erger te voorkomen – Leiden Law Blog
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2021/07/15/officiele-start-voor-europees-pfas-verbod