Stoffen kunnen diverse effecten hebben op het lichaam, bijvoorbeeld op de genen (tesamen het ‘genoom’), op eiwitten (het ‘proteoom’) en diverse andere ‘lagen’ in het lichaam. De optelsom van deze vaak samenhangende effecten als gevolg van blootstelling wordt het exposoom genoemd. Exposoom onderzoek geeft meer inzicht in welke (combinaties van) blootstellingen aan gevaarlijke stoffen tijdens het werk en welke werkomstandigheden leiden tot gezondheidseffecten en ziekte bij (oud-)medewerkers. Deze inzichten bieden mogelijkheden voor de preventie van deze beroepsziekten.
Exposoom is de combinatie van alle blootstellingen aan gevaarlijke stoffen door de dag heen, niet alleen tijdens het werk, en het biologische effect van deze combinatie van blootstellingen op de gezondheid.
Onlangs is een artikel gepubliceerd door Anjoeka Pronk, senior scientist Risk Analysis van TNO, en Roel Vermeulen, hoogleraar milieu-epidemiologie en exposoom analyse van UU, waarin de kansen beschreven zijn van toepassing van het exposoom onderzoek voor effectievere preventie van (beroeps)ziekten.
Het toepassen van het exposoom onderzoek
Door toepassing van het exposoom onderzoek valt in de toekomst ook meer en meer te achterhalen waarom de ene medewerker niet ziek wordt en de andere, werkzaam in precies dezelfde omgeving, wel. Het onderzoek kan inzichtelijk maken hoe een combinatie van verschillende blootstellingen samen kunnen leiden tot gezondheidseffecten en wat de eerste tekenen van negatieve effecten van de blootstelling zijn (‘early warning signals’).
Door deze kennis kunnen risico’s beter en sneller beoordeeld worden en kan het beleid worden aangescherpt. Beleid en regulering worden door middel van onderzoeken als deze meer (door wetenschappelijke) data gedreven.
Zie ook Blootstelling berekenen in 5 stappen